Öldungurinn kippti „unglingnum“ úr efsta sæti

Bandaríski auðkýfingurinn Warren Buffett var í síðustu viku krýndu auðugasti maður heims, samkvæmt útreikningum bandaríska viðskiptatímaritsins Forbes. Þetta er nokkur nýlunda enda hefur milljarðamæringurinn Bill Gates, annar stofnenda og stjórnarformaður bandaríska tölvurisans Micro­soft, vermt sætið síðastliðin þrettán ár á meðan Buffett og mexíkóski auðmaðurinn Carlos Slim Helú hafa skipst á öðru og þriðja sæti upp á síðkastið.

Eignir Gates liggja að mestu í hlutabréfum í Microsoft. Gengi þeirra hefur fallið um fimmtán prósent eftir að fyrir­tækið lagði fram tilboð í netleitarrisann Yahoo og skýrir það sætaskiptin að mestu. Auður Buffetts og Slims Helú hefur á sama tíma vaxið hratt. Mexíkóinn fjárfestir grimmt í fjarskiptafyrirtækjum í Mið- og Suður-Ameríku en öldungurinn Buffett í trygginga- og fjármálaþjónustufyrirtækjum. Auður Buffetts er að mestu festur í fjárfestingarfélaginu Berkshire Hathaway, sem vex að því er virðist endalaust.

Listi Forbes nær einungis yfir þá sem skráðir eru fyrir einum milljarði Bandaríkjadala eða meira. Það jafngildir 68,6 milljörðum íslenskra króna miðað við gengi dals á móti krónu á mánudag. Af skiljanlegum ástæðum ná afar fáir Íslendingar inn á hann en nokkrir standa í dyragættinni.

Feðgarnir Björgólfur Thor og Björgólfur Guðmundsson, ríkustu menn landsins, ná inn á hann þrátt fyrir að nokkrar af stærstu skráðu eignum þeirra hafi lækkað í verði. Björgólfur Thor situr í 307. sæti listans en faðir hans í 1.014 sæti. Athygli vekur að Jón Ásgeir Jóhannesson, stjórnar­formaður Baugs Group, er ekki á lista Forbes þótt áætlaðar eignir hans nemi um 100 milljörðum króna hið minnsta. Séu eignir hans lagðar saman við eigur eiginkonu hans, Ingibjargar Pálmadóttur, liggja þær sennilega í kringum 140 milljarðana í íslenskum krónum talið. Það jafngildir tæpum tveimur milljörðum Bandaríkjadala. Sé einungis tekið tillit til þeirra eigna sem skráðar eru á Jón Ásgeir einan ætti hann að lenda í sæti með sjö hundruð auðugust einstaklingum í heimi. Í þeim hópi er Mark Zuckerberg, stofnandi og forstjóri samfélagsvefsins Facebook. Hann er 23 ára tvíburi, verður 24 ára í maí, og yngsti milljarðamæringurinn á lista Forbes. Eignir hans eru sagðar nema 100 milljörðum íslenskra króna. Á móti er Jón Ásgeir nýorðinn fertugur – á afmæli 27. janúar og því vatnsberi.

Þriðjungur hundrað auðugustu einstaklinga í heimi á lista Forbes (32) eru Bandaríkjamenn. Á eftir koma nítján Rússar, tíu Indverjar, sex Þjóðverjar og fimm Frakkar. Tuttugu og átta milljarðarmæringar koma frá sautján öðrum löndum um allan heim. Ekkert þeirra er þó í Afríku.

Meðalaldur tíu ríkustu manna heims er 65,5 ár. Auðugasti maður listans er því talsvert yfir meðaltalinu. Buffett er 77 ára – fagnar 78 ára afmælinu í enda ágúst. Hann á hins vegar langt í aldursforsetann á lista Forbes, bandaríska kartöflukónginn John Simplot, sem varð 99 ára í byrjun janúar. Sá yngsti er sem fyrr stofnandi Facebook. Gúrúbræðurnir Sergey Brin, 35 ára, og Larry Page, 34 ára, stofnendur netleitarrisans Google, eru hins vegar yngstu auðkýfingarnir á topp 100. Þeir verma sæti 32 og 33. Brin er skráður fyrir 100 milljónum dala meira en starfsbróðir hans.

Engar konur eru í hópi tíu efnamestu einstaklinga í heimi á lista Forbes. Ekki er þær aðsópsmiklar þegar neðar dregur á listann. Sú sem trónir efst á lista kvenna er hin franska Liliane Bettencourt, dóttir Eugenes Schüller, stofnanda snyrtivörurisans L’Oreal. Auður hennar nemur 22,9 milljörðum Bandaríkjadala og vermir hún sautjánda sætið. Næstar á eftir henni koma dætur, afkomendur og nánustu ættingjar Sam Waltons, stofnanda Wal-Mart, stærstu verslanakeðju í heimi.

Ef frá er skilin ekkja námakóngsins Andronico Luksic frá Chile – aldur hennar er hvergi gefinn upp – eru 71,2 ár meðalaldur þeirra átta kvenna sem ná inn á lista yfir 100 auðugustu einstaklinga í heimi. Þrjár þeirra eru á níræðisaldri en fyrrnefndir afkomendur Waltons eru beggja vegna fimmtugs.

Athyglisvert er að allar konurnar í hundrað efstu sætunum yfir auðkýfinga heimsins sem flagga meira en einum milljarði dala erfðu eignir sínar ýmist eftir látna eiginmenn eða feður. Því er öfugt farið með karlana í tuttugu efstu sætum listans. Fjórtán karlar – sem flestir eru komnir yfir meðalaldur (rúm 65 ár) – byggðu auð sinn í sveita síns andlits á meðan fimm fengu hann að erfðum. Eftir því sem neðar dregur á listann eykst hlutur erfingjanna. Flestir eru erfingjarnir af bandarískum, virtum evrópskum ættum eða frá Indlandi þótt önnur þjóðarbrot slæðist inn á milli.

Rússarnir eru athyglisverðir í þessu samhengi. Svo virðist sem meirihluti þeirra hafi nýtt sér einkavæðingu og óróleika í Rússlandi um miðjan tíunda áratug síðustu aldar enda hafa þeir byggt upp auðinn í kringum gömul rússnesk ríkisfyrirtæki. Flest hver eru þau í olíu- og gasgeiranum og milljarðamæringarnir oft nefndir ólígarkar. Þessir nítján auðkýfingar frá Rússlandi sem sitja á lista yfir hundrað ríkustu einstaklinga í heimi eru talsvert yngri en kollegar þeirra af öðru þjóðerni hjá Forbes. Meðalaldur þeirra er 47,3 ár. Þeir elstu eru 59 ára en sá yngsti fertugur.

Sá yngsti er jafnframt sá ríkasti. Það er Oleg Deripaska, sem á meirihluta í alþjóðlega ál­risanum UC Rusal, stærsta álfyrirtæki heims. Eignir hans eru metnar á 28 milljarða Bandaríkjadala, jafnvirði 1.920 milljarða íslenskra króna. Deripaska er annar tveggja hástökkvara á topp tíu lista Forbes. Hann sat í 40. sæti listans fyrir ári en tvöfaldaði auð sinn á tímabilinu með sameiningu þriggja ál­fyrirtækja.

Á hæla hans í fimmtánda sæti er Roman Abramovich, eigandi breska knattspyrnuliðsins Chelsea. Auður Abramovich jókst talsvert á milli ára og fer hann upp um eitt sæti á, var í sextánda sæti á síðasta ári. Hann var metinn á 18,7 milljarða dala á listanum í fyrra en eignirnar standa nú í 23,5 milljörðum, jafnvirði 1.594 milljarða íslenskra króna, samkvæmt nýjustu útreikningum Forbes. Abramovich er jafnframt næstyngstur í hópi Rússanna, 41 árs.