Takmarkast kynfræðslan einungis við unglinga? 

Ég sinni kynfræðslu í grunn- og framhaldsskólum landsins. Ég er sjálfstætt starfandi og er það undir hverjum og einum skóla komið að panta fræðslu hjá mér. Í hverjum skóla er kynfræðslu misjafnlega háttað og henni gert mishátt undir höfði, allt eftir því hver treystir sér í hana og hvaða efni á að kenna. Nánast undantekningarlaust veitir skólahjúkrunarfræðingur nemendum í 6. bekk kynþroskafræðslu og svo kynsjúkdóma- og getnaðarvarnafræðslu í 9. bekk. Hjá sumum skólum er svo meiri og víðari fræðsla og í öðrum ekki.

Það er enginn ágreiningur um að það sé mikilvægt að unglingar fái kynfræðslu, það er sannleikur sem við flestöll samþykkjum. Þá erum við líka sammála um að unglingar þurfi að hafa gott aðgengi að smokknum og er mikil­vægt að hvetja þau til að nota þá. Þegar tölfræðin er skoðuð þá eru það einmitt unglingar sem eru duglegir að nota smokkinn, það er svo eftir því sem einstaklingar eldast sem þetta verður að vandamáli; tíðni kynsjúkdóma hækkar, fjöldi bólfélaga eykst sem og áfengisneysla og „áhættumeiri“ kynhegðun, og það dregur úr smokkanotkun.

Vandmál fullorðna fólksins

Ég furða mig stundum á því að kynfræðsla eigi að vera einn tími í unglingadeild grunnskólans. Eins og það þurfi bara að segja manni einn hlut einu sinni og þá, þvert á öll skilaboð samfélagsins, breyti maður hegðun sinni og þetta sé þá bara komið, allt klappað og klárt. Margir eru sammála um að stemma þurfi stigu við boðskap kláms til ungra heila í mótun sem leita sér upplýsinga um kynlíf og það þurfi að gera með fræðslu. Því gæti ég ekki verið meira sammála. Umræðan um kynlíf frá jafnréttissjónarmiði leggur mikilvægan grunn fyrir framtíðarnánd.

Það eru hins vegar ekki endilega unglingarnir sem eru stóra vandamálið, heldur erum það við, ég og þú, hin fullorðnu sem sendum misvísandi skilaboð. Við notum ekki smokkinn, sækjumst ekki eftir samþykki, dettum í það og ríðum, og leitum í klám til að krydda kynlífið.

Það eru því hinir fullorðnu sem ég furða mig oft á. Þeirra hik við að ræða kynlíf við eigin börn og unglinga hlýtur að stafa af því að þau hafa ekki pælt í eigin kynhegðun og tekið slaginn. Staldrað við og spurt maka til fjölda ára: „Er allt í lagi? Var þetta gott? Má ég halda áfram?“ Eða jafnvel spurt: „Hvað finnst þér gott?“

Pældu í eigin viðhorfum?

Fullorðið fólk á oft mjög erfitt með að ræða kynlíf í sínu eigin sambandi, hvað þá reyna að sitja fyrir svörum hjá ómótuðum einstaklingum sem pota í allar þversagnirnar í því hvernig maður eigi að vera og hvað eigi að gera. Eins og mamman sem rakar á sér kynfærahárin en segir dóttur sinni að skapa­hár séu eðlileg og þurfi ekki að fjarlægja. Eða karlar sem ætla sko ekki að vera „undir hælnum á tjellingunum“ og láta segja sér fyrir verkum. Eða segjast geta sleppt því að ríða með smokk því „þú finnur hvort sem er ekkert fyrir því“. Þú skilur hvað ég er að fara.

Áður en þú fussar og sveiar yfir kynfræðslu unglinga nú til dags, staldraðu við og kannaðu eigin viðhorf, kannski ert það raunverulega þú sem skortir fræðslu.