Jólasveinninn gefur gjafirnar

Kamila Elzbieta er frá Póllandi en hefur búið á Íslandi undanfarin átta ár, ásamt tveimur börnum sínum. Þau halda í pólskar jólahefðir í mat og drykk og fá jólasveininn í heimsókn.

Aðfangadagur er mikilvægur hátíðisdagur í Póllandi, rétt eins og á Íslandi, þar sem fjölskyldan nýtur þess að borða góðan mat og eiga ánægjulega stund saman. Áður en borðhaldið hefst fá allir kirkjubrauð, eða oblátu, og óska hver öðrum alls hins besta og ekki síst góðrar heilsu. Við höldum í gamla, pólska hefð og erum með tólf mismunandi rétti á veisluborðinu á aðfangadag, eða jafnmarga og postularnir. Þessir réttir eru ýmist búnir til úr fiski, sveppum eða grænmeti, en ekki tíðkast að borða kjöt á aðfangadag. Með þessu er líka borðað brauð. Við leggjum alltaf einn aukadisk á borðið, ef það kæmi óvæntur gestur í heimsókn þetta kvöld. Undir borðdúkinn er sett hey fyrir jesúbarnið," segir Kamila, þegar hún er beðin um að segja frá pólskum jólahefðum. 

„Á aðfangadagskvöld förum við alltaf saman í pólska jólamessu, en við erum kaþólskrar trúar eins og meirihluti Pólverja. Eftir miðnætti má svo borða kjöt og jafnvel fá sér vínglas,“ segir Kamila og bætir við að sumir Pólverjar trúi því að jólin hefist þegar fyrsta stjarnan birtist á himninum á aðfangadag og byrji ekki að borða fyrr en hún fari að sjást.

Hægt að panta jólasvein

Hápunktur kvöldsins er þegar jólasveinninn, sem kallast Heilagur Nikulás, kemur með gjafir fyrir börnin en Kamila segir að það sé pólskur siður frá fyrri tíð. „Börnin syngja nokkur lög fyrir jólasveininn áður en þau fá gjafirnar. Oftast er jólasveinninn einhver úr fjölskyldunni eða vinahópnum en það er líka hægt að panta jólasveininn,“ segir hún með bros á vör. Pakkarnir eru merktir með nafni þess sem fær pakkann, en ekki er sagt frá hverjum þeir eru, aðeins að þeir séu frá jólasveininum. „Mér finnst þetta yndislegur siður og gaman að sjá hvað börnin eru alltaf spennt að hitta jólasveininn,“ segir hún.

Á jóladag hittist fjölskyldan og borðar saman úrval af kjötréttum og gómsætum kökum og fer jafnvel í leiki. Annar í jólum er með svipuðu sniði en áhersla er lögð á samveru og að hafa gaman saman. Hvað skreytingar varðar er jólatréð gjarnan skreytt með handmáluðum glerkúlum, sem eru hver annarri fallegri. „Ég byrja ekki að skreyta neitt fyrr en þegar líða fer að jólum,“ segir hún.

Kamila segir að það sé auðvelt að útvega allt hráefni sem hún er vön að nota til matargerðar, þegar hún er innt eftir því hvort hún þurfi að láta senda sér matvæli eða varning á milli landa. „Það er ekkert mál því það eru pólskar matvörubúðir á Íslandi og úrvalið af matvöru verður sífellt betra. Eftir þessi átta ár á Íslandi hef ég líka aðlagað matargerðina að því hráefni sem fæst í búðum hérlendis.“