Vilja varðskipið Ægi undir snjóflóðasafn á Flateyri

Starfshópur um uppbyggingu snjóflóðasafns á Flateyri vill fá varpskipið Ægi undir safnið og nýta það einnig undir gisti-og veitingaþjónustu. Forsvarsmaður hópsins furðar sig á því að ekkert snjóflóðasafn sé starfrækt hér á landi þrátt fyrir að snjóflóð séu mannskæðustu náttúruhamfarir Íslandssögunni. Mbl greindi fyrst frá.

Eyþór Jóvinsson fer fyrir starfshópnum en hann rekur Gömlu bókabúðina á Flateyri auk þess sem hann leiðir reglulegar snjóflóðagöngur um þorpið. Eyþór var tíu ára þegar mannskæðu snjóflóðin skullu á árið 1995 og þá tók hann þátt í björgunaraðgerðunum í kjölfar snjóflóðanna nú í upphafi árs.

Eyþór segir að hópurinn hafi í marga mánuði leitað að heppilegu húsnæði undir snjóflóðasafnið en án árangurs.

„En þá kom þessi hugmynd að fá varðskipið Ægi vestur og undir þessa sýningu af því að skipið skipti gríðarlegu máli í öllum björgunaraðgerðum á Flateyri árið 1995 þegar snjóflóðið féll. Bæði flutti skipið á annað hundrað björgunarsveitarmenn vestur til Flateyrar og eins flutti það Flateyringa suður eftir flóðin.“

Eyþór segir að Landhelgisgæslan hafi tekið vel í hugmyndina og nú hafi hópurinn óskað eftir samtali við Ísafjarðarbæ um málið. Hugmyndin um að nýta varðskipið hefur getið af sér aðrar og fleiri spennandi hugmyndir.

„Varðskipið myndi þá hýsa snjóflóðasýninguna. Hún yrði sett upp í þyrluskýlinu og fleiri stöðum innan skipsins og svo yrði restin af skipinu nýtt bæði fyrir gistiheimili og rosalega skemmtilegan veitingastað og margþætta menningarstarfsemi þannig að þetta verður fjölbreytt starfsemi þarna en með þessa snjóflóðasýningu í forgrunni sem leiðir þetta verkefni.“

Eyþór segir að hópurinn hafi undanfarið skoðað 50-60 fermetra hús til að hýsa safnið.

„En nú erum við vonandi komin með þúsund tonna skip og það kallar á breytta nálgun. Það er auðvitað mjög dýrt að eiga og reka svona skip svo þarf að standa undir rekstrarkostnaði með öðrum leiðum en bara sýningum þannig að við erum að vinna þessa viðskiptaáætlun þannig að við sitjum ekki uppi með litla starfsemi en mikinn rekstrarkostnað.“

Gistimöguleikinn sé afar spennandi. „Varðskipið er búið 50 rúmum og 24 káetum. Það er ótrúlega spennandi að geta boðið upp á gistingu um borð í skipi á Íslandi. Ég veit ekki til þess að það sé starfrækt í dag, sem í rauninni ótrúlegt fyrir þessa fiskveiði-og vinnslu þjóð.“

Eyþór segir mikilvægt að gefa fólki innsýn inn í heim Flateyringa og inn í þá ógn sem snjóflóðin eru. Náttúruhamfarirnar sem hafa dunið yfir séu enn órjúfanlegur hluti af lífi íbúanna.

„Þetta er bara partur af okkar tilvist. Snjóflóð eru náttúrulega mannskæðustu hamfarir Íslandssögunnar en það er hvergi hægt að fræðast um þau eða komast í fræðslunávist við þau þannig að við viljum kynna þessa náttúruvá sem margir Íslendingar búa við. Það er mikil eftirspurn eftir upplýsingum um snjóflóð, sérstaklega á Flateyri sem er þekkt snjóflóðaþorp enda höfum við lent í ansi miklum áföllum þeim tengdum og skiljanlegt að ferðamenn og aðrir vilji fræðast um þau. […] En með þessu safni getum við vonandi gefið þeim innsýn inn í okkar heim.“

Í janúar beið þjóðin á milli vonar og ótta þegar fréttir tóku að spyrjast út um að unglingsstúlka hefði orðið fyrir flóðinu og væri föst inni í herberginu sínu grafin undir snjó.

Eyþór var á meðal þeirra fyrstu sem mættu á vettvang til að bjarga stúlkunni.

„Mjög furðulegt að vera staddur inn í húsi sem var fullt af snjó og vera með týnda stelpu einhver staðar þar hjá sér.“ Björgunaraðgerðir gengu vonum framar en fréttastofa ræddi við stúlkuna, Ölmu Sóleyju Ericsdóttur og móður hennar skömmu eftir flóðið.

Sjá nánar: Missti meðvitund í snjónum og man eftir sér á sjúkrabörum.

Eyþór segir að flóðið í upphafi árs og björgunaraðgerðirnar hafi sett flóðið árið 1995 í annað samhengi fyrir hann persónulega. Tuttugu manns létu lífið.

„Nú skilur maður betur það sem maður skildi ekki þegar maður var tíu ára.“